คำตอบสั้นๆที่สุดเลยก็คือ เยอะกว่าไทยครับ แต่ไม่เยอะเว่อร์นะ ยังแพ้ประเทศที่ GDP ใหญ่ล้นฟ้าอย่างอเมริกา สวิส หลายประเทศในยุโรปตะวันตกหรือสแกนดิเนเวียอยู่ แต่ก็แลกกับการที่มีค่าครองชีพที่ถูกกว่าด้วยครับ

ใครที่เคยได้ยินมาว่าเงินเดือนญี่ปุ่น “เฉลี่ย” หลักสามหรือสี่แสนบาท บอกได้เลยว่าคุณโดนป้ายยาเข้าแล้ว ไม่มีสายอาชีพไหนในญี่ปุ่นที่เงินเดือน “เฉลี่ย” สามสี่แสนบาทนะครับ อาจจะแปลผิดหรือข้อมูลที่นำมาใช้อาจจะมีปัญหาก็ได้ เช่นอาจจะไม่ใช่ข้อมูล “เฉลี่ย” ที่แท้จริง แต่เป็นเฉลี่ยมาจากกลุ่มตัวอย่างเล็กๆแค่ไม่กี่คนก็ได้ รายงานที่มีข้อผิดพลาดแบบนี้มีอยู่ทั่วไปครับ ซึ่งที่ผ่านมาหากใครติดตามเรื่องพวกนี้บนโซเชียลก็น่าจะเคยเห็นมาบ้าง บางโพสที่อ้างว่าเงินเดือนบางอาชีพที่ญี่ปุ่นนั้นเฉลี่ยเดือนละสามสี่แสน บอกได้เลยว่าข้อมูลผิดแล้วครับ

เพื่อไม่ให้ซ้ำรอย วันนี้ผมจะขอเสนอข้อมูลที่ผมไปเจอมาจากกรมแรงงานของญี่ปุ่นที่เรียกว่า "โคเซโรโดโช" (厚生労働省) หรือแปลตรงๆว่ากระทรวงสุขภาพ แรงงาน และสวัสดิการ (Ministry of Health, Labour and Welfare) ซึ่งจะเป็นข้อมูลที่แม่นยำกว่าเพราะเก็บข้อมูลจากบริษัททั่วญี่ปุ่นประมาณหกหมื่นบริษัทรวมอยู่ในรายงานนี้ มีพนักงานจากทุกสายงานและทุกเพศทุกวัย บริษัทเล็กและบริษัทใหญ่ เด็กกจบใหม่และคนใกล้เกษียณ กลุ่มตัวอย่างเยอะนับหมื่นบริษัทจึงไม่ต้องกังวลเรื่องความน่าเชื่อถือครับ

ก่อนอื่นเรามาดูกันครับว่าเงินเดือนญี่ปุ่นประกอบด้วยอะไรบ้าง หลักๆจะมีกันประมาณนี้ครับ

เงินเดือนพื้นฐาน (基本給)
เงินประจำตำแหน่ง (役職手当)
ค่าเดินทาง(通勤手当)
เงินช่วยเหลือสำหรับผู้มีครอบครัว (家族手当)
เงินค่าล่วงเวลา (残業手当)
ค่าที่อยู่อาศัย(住宅手当)

ตัวเลขเงินเดือนที่เราจะนำเสนอครั้งนี้จะเป็นเงินเดือนดิบๆก่อนหักภาษี และยังไม่นับเงินอื่นๆเช่นค่าล่วงเวลา ค่าบ้าน ค่าเดินทางครับ พูดง่ายๆคือจากด้านบนก็จะนับแค่เงินเดือนพื้นฐานและค่าประจำตำแหน่ง (สำหรับคนที่มี) ค่าต่างๆที่ได้ทุกเดือนแบบไม่มีเงื่อนไข เพราะเงินช่วยเหลือต่างๆใช่ว่าจะได้กันทุกคนหรือทุกบริษัทนะ อย่างเช่นเงินช่วยเหลือสำหรับผู้มีครอบครัวนั้นคนโสดก็ไม่ได้ เงินค่าที่อยู่อาศัยนั้นก็ไม่ได้ให้กันทุกบริษัทครับ

เงินเดือนที่จะนำเสนอในนี้เป็นแค่เงินเดือนเฉลี่ยขอให้ใช้เป็นไอเดียคร่าวๆนะครับ ยังมีปัจจัยภายนอกอีกมากมายที่จะทำให้คนในตำแหน่งงานเดียวกันได้เงินไม่เท่ากัน อย่างเช่นเมืองที่ตั้งของบริษัทเป็นต้น เพราะญี่ปุ่นนั้นเป็นประเทศที่ค่อนข้างเท่าเทียมและกระจายรายได้ค่อนข้างดีระดับนึง บริษัทจะไม่ได้กระจุกอยู่แค่ในโตเกียว แต่ตามต่างจังหวัดเองก็มีออฟฟิศที่ทำงานฟังชั่นเดียวกับในโตเกียวอยู่ไม่น้อย

ความคิดที่ว่าออฟฟิศข้ามชาติใหญ่ๆ บริษัทดังๆ หรืองานแบบออฟฟิศ (white collar) ที่เงินดีๆจะกระจุกอยู่ในกรุงเทพนั้นใช้ไม่ได้กับญี่ปุ่นครับ เพราะญี่ปุ่นมีการกระจายความเจริญที่ดีกว่าไทย มีเมืองใหญ่อยู่มากมายทั่วประเทศอย่างเช่นโอซาก้า ซัปโปโร เซ็นได ฟุกุโอกะ นาโกย่า โกเบ นีงาตะ ซึ่งบริษัททั้งหลายตั้งแต่ออฟฟิศเล็กๆไปจนถึงบริษัทข้ามชาติ ก็มีกระจายอยู่ทั่วไป เพราะไม่มีความจำเป็นต้องดั้นด้นมาตั้งบริษัทที่โตเกียวครับ (แต่แน่นอนว่าโตเกียวยังเป็นเบอร์หนึ่ง)

ซึ่งที่ตั้งนี่เองที่มีผลกับเงินเดือน เพราะถึงแม้จะเป็นบริษัทเดียวกัน อยู่ในตำแหน่งที่ทำงานประเภทเดียวกัน แต่การใช้ชีวิตต่างจังหวัดกับการใช้ชีวิตกลางโตเกียวโอซาก้านั้นมีรายจ่ายที่ต่างกันมากมาย ทำให้หลายบริษัทญี่ปุ่นใช้ตรงนี้มาคิดเงินเดือนด้วยครับ ใครที่เลือกอยู่ต่างจังหวัดก็อาจได้เงินเดือนน้อยกว่าโตเกียวเล็กน้อย แต่ได้ค่าบ้านถูกลงเยอะเป็นต้น

และแน่นอนว่าก็มีปัจจัยภายในของแต่ละคนที่ทำให้ทุกคนได้เงินเดือนไม่เท่ากันด้วย เช่นฝีมือ ความรู้ความสามารถ ประสบการณ์ และในกรณ๊ของคนต่างชาติอย่างเราก็คือ ความสามารถทางภาษา เป็นต้นครับ

ยังไงอยากให้เข้าใจไว้ว่าเงินเดือนที่นำมาแสดงนี้คือเฉลี่ยเท่านั้นครับ มาแล้วอาจจะได้น้อยกว่านี้ หรือเยอะกว่าก็ได้นะ

อีกสิ่งสำคัญก็คือเมื่อคุณมีเงินเดือน สิ่งต่อไปที่เจอก็คือจะโดนเก็บภาษีหรือหักเงินเข้ากองทุนหลากหลายรูปแบบ
สำหรับผู้ที่สนใจว่าภาษีญี่ปุ่นนั้นจะสูงจริงมั้ย สวัสดิการจะดีแค่ไหน ติดตามได้ที่บทความนี้นะครับ เงินเดือนญี่ปุ่น ค่าครองชีพ และเงินเก็บ

แต่ใครที่อยากรู้เงินเดือน เก็บไว้ก่อนตอนนี้ยังไม่ต้องอ่าน แค่อยากให้รู้เอาไว้ว่าตัวเลขที่จะปรากฏในบทความนี้เป็นเงินเดือนก่อนหักภาษีต่างๆครับ ถ้าพร้อมแล้ว เรามาดูตัวเลขเงินเดือนเฉลี่ยของแต่ละสายอาชีพในญี่ปุ่นกันต่อเลย