Tanbo Art หรือ Rice Paddy Art ก็คือการปลูกข้าวให้ออกมาเป็นภาพบนทุ่งนา ด้วยการใช้นาข้าวแทนกระดาษและใช้พันธุ์ข้าวหลากหลายชนิดแทนสีสันต่างๆ โดยเกิดขึ้นครั้งแรกที่หมู่บ้านอินากะดาเตะ (Inakadate) ในจังหวัดอาโอโมริ ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นหมู่บ้านแห่งการเกษตรกรรมที่ผลิตข้าวคุณภาพสูงแห่งหนึ่งของญี่ปุ่น ครั้งแรกนั้นเริ่มขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1993 เป็นงานที่ชาวนาและชาวบ้านในท้องถิ่นร่วมแรงร่วมใจกันระดมความคิดเพื่อออกแบบและสรรค์สร้างผลงาน การใช้สีของข้าวมีทั้งหมด 7 สี มีสีหลักๆ 3 สี คือ เหลือง ม่วง และเขียวเข้ม กลายเป็นเทศกาลศิลปะจากธรรมชาติบนผืนนาขนาดใหญ่ ซึ่งแต่ละปีจะมีการจัดงานกันแค่ครั้งเดียวเท่านั้นและรูปภาพที่จัดแสดงก็จะเปลี่ยนไปเรื่อยๆ ภาพศิลปะจากงานเทศกาลได้รับการออกแบบมาอย่างดีทุกขั้นตอนตั้งแต่การลงต้นกล้าจนถึงระยะเวลาข้าวสุก

ศิลปะบนนาข้าวมีต้นกำเนิดที่อินากะดาเตะในอาโอโมริ ชาวนาที่นี่เริ่มเรียนรู้การสร้างผลงานศิลปะบนนาข้าวมาตั้งแต่ปี 1993 ซึ่งเป็นช่วงที่เศรษฐกิจโลกกำลังถดถอย และตอนนั้นญี่ปุ่นก็ได้รับผลกระทบจากพิษเศรษฐกิจกันไม่น้อยทั้งภาคอุตสาหกรรมและเกษตรกรรม ชาวนาในชุมชนอินากะดาเตะก็ได้รับผลกระทบจากราคาข้าวที่ตกต่ำเช่นกัน แต่พวกเขาก็ไม่ได้นิ่งนอนใจและต่างก็หันหน้ามาปรึกษาหารือเพื่อแก้ปัญหา ทำให้ได้ข้อสรุปออกมาว่าควรจะหากิจกรรมที่ช่วยสร้างสีสัน ปลุกความมีชีวิตชีวาให้กับชุมชนที่กำลังซบเซาจากภาวะเศรษฐกิจ บวกกับมีนักโบราณคดีค้นพบว่าพื้นที่ในแถบชุมชนอินากะดาเตะมีการทำนาข้าวกันมานานกว่า 2,000 ปีแล้ว จึงเกิดเป็นไอเดียการสร้างศิลปะบนนาข้าวเพื่อการเฉลิมฉลอง 2,000 ปี แห่งการทำนาข้าวในพื้นที่นี้ รวมทั้งเป็นกิจกรรมที่ได้รับความคาดหวังว่าจะช่วยปลุกความมีชีวิตชีวาให้กับชุมชนด้วย

ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาจึงมีเทศกาลสร้างศิลปะบนนาข้าวต่อเนื่องทุกปี ล่าสุดในปี 2018 ที่เพิ่งผ่านมานี้จัดขึ้นเป็นครั้งที่ 26 แล้วในธีมของภาพยนตร์คลาสสิก โดยแปลงหนึ่งเลือกใช้ผลงานเรื่องโรมัน ฮอลิเดย์ (Roman Holiday) และอีกแปลงหนึ่งเป็นคาแรกเตอร์ดังจากการ์ตูนของเทซุกะ โอซามุ นักเขียนการ์ตูนญี่ปุ่นเจ้าของผลงานอย่างเจ้าหนูปรมาณู (Astro Boy) และสิงห์น้อยเจ้าป่า (Jungle Emperor Leo)

การสร้างศิลปะบนนาข้าวจะใช้ระยะเวลาตั้งแต่ออกแบบจนถึงตอนปลูกข้าวรวมๆแล้วประมาณ 3 เดือน ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันการออกแบบและสร้างสรรค์ผลงานดูเหมือนจะมีความซับซ้อนและยากยิ่งขึ้นทุกปี ดังนั้นจุดเริ่มต้นของการวางแผนงานจึงต้องใช้ประสบการณ์และความละเอียดอย่างมาก โดยมีลำดับขั้นตอนดังนี้

เริ่มจากออกแบบโครงร่างของภาพที่ต้องการแล้วคัดลอกภาพที่ให้มีขนาดพอดีกับแปลงปลูกข้าวพื้นที่จริงอีกทั้งต้องเตรียมขั้นตอนการวางแผนใช้พันธุ์ข้าวสำหรับแทนการลงสีบนภาพวาดอย่างเหมาะสม

จากนั้นก็จะเข้าสู่ขั้นตอนการลงต้นกล้าข้าวที่จะปลูกลงในทุ่งนา ซึ่งขั้นตอนนี้จะอาศัยความร่วมแรงร่วมใจของชาวนารวมทั้งชาวบ้านในพื้นที่มาทำงานร่วมกัน โดยมีพันธุ์ข้าวที่ต้องใช้หลายชนิดตลอดจนวิธีการดูแลและการกำจัดศัตรูพืชไม่ให้เกิดปัญหาในระหว่างที่ต้นข้าวเจริญเติบโตด้วย กิจกรรมในขั้นตอนนี้ถือเป็นการช่วยเสริมสร้างความสามัคคีในชุมชนได้อีกวิธีหนึ่ง

หลังจากวันที่ลงต้นกล้าในนา จนข้าวเริ่มเจริญเติบโตและสามารถเข้าชมได้นั้นจะเป็นช่วงเวลาราวๆ กลางเดือนมิถุนายน-ต้นเดือนตุลาคม ก่อนจะถึงฤดูเก็บเกี่ยว สำหรับนักท่องเที่ยวที่สนใจ ช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการเดินทางไปชมผลงานศิลปะ Tanbo Art จะเริ่มตั้งแต่ประมาณกลางเดือนกรกฎาคม-กลางเดือนสิงหาคม ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่นาข้าวมีสีสันสดใสและทำให้ศิลปะบนนาข้าวมีความสวยงามมาก หรือถ้าคุณต้องการชมบรรยากาศช่วงที่รวงข้าวเปลี่ยนสีก็สามารถไปชมได้อีกช่วงหนึ่งคือราวๆปลายเดือนกันยายน

รู้จักประวัติศาสตร์คร่าวๆแล้ว หน้าต่อไปเราจะแนะนำที่ชม Tanbo Art ในญี่ปุ่นหลายๆแห่งให้รู้จักกัน

ตามประวัติที่เล่ามา ต้นกำเนิดและสถานที่ชม Tanbo Art ที่มีชื่อเสียงและรู้จักกันดีคืออาโอโมริ หนึ่งในที่ชมชื่อดังที่เราจะแนะนำก็คือที่นี่เอง แต่นอกจากอาโอโมริแล้วปัจจุบันก็มีหลายพื้นที่ในญี่ปุ่นที่จัดงานเทศกาลศิลปะบนท้องทุ่งนาให้นักท่องเที่ยวที่สนใจได้เลือกเดินทางไปชมกันได้ตามสะดวก