ทุกคนเคยผ่านตากับ Food Truck กันมาบ้างหรือเปล่าคะ Food Truck เป็นรูปแบบหนึ่งของร้านขายอาหารเคลื่อนที่ โดยมีการปรุงอาหารในห้องครัวของรถและไปจอดตามสถานที่สำคัญๆ โดยเฉพาะย่านสำนักงานในเมือง และตามงานอีเวนต์ต่างๆ เพื่อจำหน่ายให้กับลูกค้าที่มาอุดหนุนแบบเสิร์ฟกันร้อนๆ กล่าวกันว่าเริ่มมีขึ้นที่รัฐเท็กซัส (Texas) ประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นแห่งแรก ในลักษณะของ Chuckwagon ซึ่งเป็นรถเข็น 4 ล้อคล้ายเกวียนสำหรับการจัดเก็บและการขนส่งอาหารและอุปกรณ์การปรุงอาหาร

สำหรับที่ญี่ปุ่นนั้นก็มีรถเข็นขายอาหารเคลื่อนที่หรือแผงลอย ซึ่งภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า ยะไต (Yatai) มาเป็นเวลานานแล้ว อาทิ รถเข็นขายมันเผา รถเข็นขายโซบะ รถเข็นขายราเม็ง เป็นต้น ส่วนที่รับเอา Food Truck มาใช้ในปัจจุบันก็ประยุกต์มาจากรถขายพิซซ่า รถขายเครป รถขายไอศกรีม มาปรับใช้โดยเริ่มที่รถขายคาราอาเกะ และรถขายข้าวหน้าต่างๆ นั่นเอง

ธุรกิจดังกล่าวนี้แม้แต่ชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในญี่ปุ่นก็สามารถทำได้เช่นเดียวกัน ดูตัวอย่างได้จากรถขายเคบับ ที่คาดว่าน่าจะเห็นบ่อยตามแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ จนคุ้นตา

※ หมายเหตุ：Food Truck ที่ญี่ปุ่นอาจมีคนที่นิยมเรียก "Kitchen Car" มากกว่า แต่ก็คือรถขายอาหารอย่างเดียวกัน

ด้วยสถานการณ์โลกที่เปลี่ยนไปอย่างการเกิดโคโรน่าไวรัสหรือ COVID-19 ทำให้ผู้คนไม่ออกไปรับประทานอาหารตามร้านได้เหมือนเคย แต่จะซื้อกลับบ้านเสียมากกว่าเนื่องด้วยรัฐบาลญี่ปุ่นขอความร่วมมือจากประชาชนให้หลีกเลี่ยงการกระทำที่อาจส่งผลให้เชื้อไวรัสแพร่กระจาย 3 ประการ ได้แก่ เลี่ยงสถานที่ที่อากาศถ่ายเทไม่ดี หลีกเลี่ยงสถานที่แออัด และหลีกเลี่ยงการชุมนุมพูดคุยกันอย่างใกล้ชิด

ด้วยเหตุนี้ร้านอาหารและสถานประกอบการทั้งหลายจึงดำเนินกิจการได้ยาก บางรายถึงกับอยู่ไม่ได้ต้องปิดตัวลงก็มี บวกกับไลฟ์สไตล์ที่เปลี่ยนไปของผู้คน โดยเฉพาะคนวัยทำงานที่ชีวิตเร่งรีบออกไปทำงานและใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ที่ทำงาน ซึ่งร้านอาหารแถวนั้นก็เป็นร้านเดิมๆ รสชาติอาหารเดิมๆ จนอาจรู้สึกเบื่อและต้องการอะไรใหม่ๆ แม้ข้าวกล่องในร้านสะดวกซื้อก็เป็นเมนูไม่กี่อย่างที่วนกลับมาเหมือนเดิม บ้างก็มีเวลาทำอาหารรับประทานเองที่บ้านน้อยลง ธุรกิจ Food Truck จึงเติบโตมากขึ้นเป็นอย่างมาก

ประเภทของอาหารที่ Food Truck นำเสนอนั้น นอกจากอาหารญี่ปุ่นเองแล้ว ยังมีอาหารหลากหลายสไตล์ หลากหลายเชื้อชาติให้ได้เลือกสรร อาทิเช่น อาหารอิตาเลียน อาหารเม็กซิกัน อาหารไทย อาหารสเปน อาหารฝรั่งเศส อาหารเอเชีย อาหารอินเดีย อาหารมังสวิรัติ รวมไปถึงอาหารแนวฟิวชั่นและอีกมากมาย เรียกว่ามีให้เลือกได้ถูกปากถูกใจ

สำหรับเรื่องราคานั้นก็แตกต่างกันไป มีตั้งแต่ราคาย่อมเยาไปจนถึงเรทราคาที่เหมือนเราไปนั่งรับประทานตามร้านอาหารดีๆ แพงๆ โดยข้อดีคือเรื่องความสะดวกสบาย โดยเฉพาะเหล่าพนักงานออฟฟิศที่ช่วงเวลาพักเที่ยงมักจะนิยมซื้อกลับไปรับประทานกันที่บริษัท

เนื่องจาก Food Truck เป็นรถขายอาหารเคลื่อนที่ ทำให้สามารถตระเวนไปจอดได้หลายแห่ง แต่ที่เรามักเห็น Food Truck ไปจอดเปิดร้านกันอย่างคึกคักก็คือบริเวณรอบตึกในย่านสำนักงานและย่านธุรกิจทั้งหลาย ช่วงเวลาอาหารกลางวันจะเห็นมีพนักงานต่อแถวซื้อกันมากมายเลยทีเดียว

สำหรับจุดขาย Food Truck ยอดนิยมตามย่านสำนักงาน ขอยกตัวอย่างในโตเกียวมา 5 จุด ดังนี้

ย่านมารุโนะอุจิ (Marunouchi) เป็นตัวแทนของย่านธุรกิจในโตเกียว เต็มไปด้วยตึกสำนักงาน ธนาคาร และอาคารของบริษัทการค้าต่างๆ Marunouchi Trust Tower M ก็เป็นตึกทันสมัยแห่งหนึ่งของย่านนี้ ตั้งอยู่ใกล้สถานีรถไฟโตเกียวและโรงแรมแชงกรีล่า มีศูนย์อาหารที่เรียกว่า M Lounge ซึ่ง Food Truck ก็จะมาเปิดอยู่แถวบริเวณทางเข้าออกของที่นี่

การเดินทาง：ขึ้นรถไฟ JR ไปลงสถานีโตเกียว (Tokyo Station) แล้วออกทางประตูนิฮมบาชิ (Nihonbashi Exit) เดินต่อไปอีกประมาณ 1 นาที

อีกจุดในย่านมารุโนะอุจิที่ถนนนากาโดริ (Naka-dori) ซึ่งช่วงกลางวันจะปิดถนนไม่ให้รถวิ่งผ่านกลายเป็นถนนคนเดินสบายๆ โดยวันธรรมดาปิดตั้งแต่ 11:00 น. - 15:00 น. ส่วนวันเสาร์ อาทิตย์และวันหยุดนักขัตฤกษ์ปิดตั้งแต่ 11:00 น. - 17:00 น.

และในช่วงเวลาดังกล่าวพื้นที่ Urban Terrace จะมีการนำโต๊ะ เก้าอี้ ม้านั่งมาตั้งให้พักผ่อนรับประทานอาหารกัน ตรงนี้เองเป็นจุดที่ Food Truck มาเปิดให้บริการ ลูกค้าก็จะมาจากอาคารมารุโนะอุจิและอาคารชินโคคุไซ (Shin-Kokusai building) ที่ตั้งอยู่ใกล้เคียง

การเดินทาง：ขึ้นรถไฟ JR หรือรถไฟใต้ดินไปลงสถานีโตเกียว (Tokyo Station) แล้วออกทางประตูมารุโนะอุจิทิศใต้ (Marunouchi South Gate) เดินต่อไปเพียงเล็กน้อย

อีกแหล่ง Food Truck สำคัญอยู่ตรงพื้นที่สวนอาหารโอเทมาจิ คาวาบาตะ (Otemachi Kawabata Food Garden) ในบริเวณทางเดินเล่นริมแม่น้ำโอเทมาจิ (Otemachi Riverside Promenade) หากมาที่นี่ก็จะได้เจออาหาร Food Truck หลากหลายที่ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันมาในแต่ละวัน เป็นจุดที่ได้รับความนิยมจากพนักงานออฟฟิสที่ทำงานอยู่ตามอาคารสำนักงานใหญ่ๆ ที่ตั้งอยู่ย่านนั้น

การเดินทาง：ขึ้นรถไฟใต้ดินโตเกียวเมโทรมาลงสถานีโอเทมาจิ (Otemachi Station) ออกทางประตูทางออก A1 สวนอาหารตั้งอยู่ใกล้ๆ ทางออก

ปิคนิค โกะฮัง (PICNIC GOHAN) เป็นพื้นที่อีกแห่งของโตเกียวที่มากมายไปด้วย Food Truck หลากหลายประเภทอาหารที่สลับกันมาให้บริการในแต่ละวัน ตั้งอยู่ในสวนสาธารณะนากาโนะ เซ็นทรัล พาร์ค (Nakano Central Park) ที่ร่มรื่นเหมือนโอเอซิสของย่านนากาโนะที่เรียงรายไปด้วยตึกออฟฟิศและบริษัทธุรกิจ ปิคนิค โกะฮังก็มีบรรยากาศที่สนุกไปกับการปิคนิคข้าวเที่ยงที่ตรงกับคอนเซ็ปต์ของตัวเอง

การเดินทาง：ขึ้นรถไฟ JR Chuo Main Line/JR Sobu Line หรือรถไฟใต้ดิน Tozai Line ไปลงสถานีนากาโนะ (Nakano Station) แล้วเดินต่อไปอีกประมาณ 5 นาที

และแหล่งรวม Food Truck ยอดนิยมอีกแห่งก็คือโทกิวะบาชิ ฟู้ด ทรัค สตรีท FOOD TRUCK STREET (TOKIWABASHI FOOD TRUCK STREET) เป็นถนนตรอกเล็กๆ ระหว่างอาคาร ตั้งอยู่ในโครงการโทกิวะบาชิ (Tokiwabashi Project) ซึ่งเป็นโครงการเมืองใหม่ในอนาคต

ที่นี่อยู่ไม่ไกลจากหน้าทางออกประตูนิฮมบาชิ (Nihonbashi Exit) ของสถานีโตเกียว ใกล้กับย่านมารุโนะอุจิและย่านโอเทมาจิซึ่งเป็นย่านธุรกิจชื่อดัง รายล้อมไปด้วยอาคารสำนักงานมากมาย ทำให้เป็นจุดที่พนักงานออฟฟิศมารับประทานอาหารกลางวันได้ง่าย ที่นี่มี Food Truck ให้เลือกถึง 7 ร้านต่อวันเลยทีเดียว โดยร้านก็จะสลับเปลี่ยนกันไปในแต่ละวัน

การเดินทาง：ขึ้นรถไฟใต้ดินโตเกียวเมโทรไปลงสถานีโอเทมาจิ (Otemachi Station) แล้วเดินต่อไปอีกประมาณ 5 นาที

นอกจากนี้แนวโน้มการจัดงานอีเวนต์ต่างๆ ในญี่ปุ่นมีเพิ่มมากขึ้น อย่างเช่น งานแสดงสินค้า งานคอนเสิร์ต งานโชว์การแสดงของเหล่าวัยรุ่น กิจกรรมป็อปคัลเจอร์ต่างๆ เป็นต้น

งานเหล่านี้ทำให้อาหารการกินแบบปรุงสุกใหม่พร้อมบริการถึงที่อย่าง Food Truck เป็นที่ต้องการ จึงกลายเป็นอีกช่องทางทำธุรกิจของรถขายอาหารที่เข้าถึงคนได้ง่าย และวันนี้เราก็มีตัวอย่างรถ Food Truck ในสวนสาธารณะมาฝากกันด้วย

※ ขอบพระคุณคลิปนี้จากคุณ japanbb

ข้อดี
1. เงินลงทุนเริ่มต้นและค่าใช้จ่าย เช่น ค่าเช่าที่ ค่าจ้างพนักงาน ไม่สูงเหมือนการเปิดร้านอาหาร
2. สามารถขับ Food Truck ไปจอดได้หลายสถานที่เพราะเป็นร้านเคลื่อนที่ ทำให้ได้พบลูกค้าใหม่ๆ และทำเลใหม่ๆ ที่ทำให้รู้ว่าย่านไหนขายดีหรือขายไม่ดี
3. อาหาร Food Truck ใช้เวลาไม่นานในการปรุง ขั้นตอนการออกวางขายหน้าร้านก็สะดวก
4. สามารถสร้างสรรค์เมนูใหม่ๆ ตามสไตล์ของเชฟผู้เป็นเจ้าของได้ตามใจชอบ
5. สามารถปรับปรุงตกแต่งร้านได้บ่อยเพื่อต้อนรับเทศกาลต่างๆ เป็นสีสันของการขายอาหารและอาจช่วยในการทำยอดขายด้วยทางอ้อม

ข้อเสีย
1. ยอดขายในแต่ละวันไม่แน่นอนขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ
2. พื้นที่บางแห่งโดยเฉพาะจุดที่มีลูกค้ามาอุดหนุนเยอะก็มีค่าเช่าสูงเนื่องจากหลายคันก็ต้องการพื้นที่เดียวกันเพื่อผลประโยชน์ทางการขาย
3. การประชาสัมพันธ์ร้าน Food Truck ของตัวเองให้เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายทำได้ยาก เพราะมักเป็นการบอกกันปากต่อปาก หรือรู้จักกันแค่ในพิ้นที่ที่ลูกค้ามาอุดหนุนบ่อยๆ

Food Truck ยังคงเป็นธุรกิจที่น่าจับตามอง หลายๆ ร้านเริ่มหันมาลงทุนกับการขายอาหารแบบนี้มากขึ้น เพราะต้นทุนก็ถูกกว่าการเปิดร้านปกติที่ไม่ต้องจ้างพนักงานหรือจ่ายเช่าสถานที่แพงเท่าทำร้านอาหาร เพียงแค่มีรถพร้อมห้องครัวก็สามารถทำร้านเล็กๆ ซึ่งเหมาะสมกับการใช้ชีวิตในปัจจุบันได้ แล้วเพื่อนๆ ล่ะคะ สนใจ Food Truck กันบ้างหรือเปล่า

ผู้เขียน: hikawasa
หลังจากจบป.ตรีก็เริ่มงานในสายล่ามที่บริษัทญี่ปุ่นเช่น Satake Thailand, Hitachi Engineering & Services และรับงานล่ามให้นิตยสาร Custom Car ไปล่ามให้ตามงาน Motor Expo สักพักออกไปเรียนป.โทต่อที่ธรรมศาสตร์ ตอนทำวิทยานิพนธ์ ทาง Japan Foundation ให้ทุนนักศึกษาไปเก็บข้อมูลวิจัย ได้เห็นญี่ปุ่นในหลายมุม ปัจจุบันเป็นนักแปลฟรีแลนซ์ให้ Bongkoch Publishing, Siam Inter Multimedia Publishing, MEB Corporation ที่ทำสื่อดิจิทัลอีบุ๊คชั้นแนวหน้าของไทย และอีกมากมาย ได้โอกาสมาเป็นนักเขียนบทความท่องเที่ยวให้ AAJ ด้วย