All About Japan

ทำลวดลายบนกิโมโนกับเวิร์คช็อป Kyo-Yuzen

งานฝีมือ การทอผ้า ศิลปะ กิโมโน ออกแบบ เรียนต่อญี่ปุ่น Kyoto Kansai
ทำลวดลายบนกิโมโนกับเวิร์คช็อป Kyo-Yuzen

Kyo-Yuzen เป็นการทำลวดลายบนผ้า โดยการวาดและลงสีด้วยมือ คล้ายๆกับผ้าบาติคของไทย แต่ละเอียดอ่อนกว่ามาก เริ่มมีสมัยกลางยุคเอโดะ ซึ่งในสมัยนั้นใช้เป็นวิธีการทำลวดลายบนผ้ากิโมโน โดยจะเป็นลวดลายทางธรรมชาติ เช่น ดอกไม้ นก หรือวิวทิวทัศน์ต่างๆ แต่พอยุคสมัยเปลี่ยนไป ก็มีการปรับรูปแบบและลวดลายให้ทันสมัยมากขึ้น

Kyo yu-zen Marumasu-Nishimuraya

Kyo yu-zen Marumasu-Nishimuraya

ร้านที่จะพาไปดูวันนี้ชื่อร้านว่า Marumasu-Nishimuraya สามารมาเวิร์คช็อปได้ทุกวันตั้งแต่ 9.00 - 18.00 น. อยู่แถวย่านปราสาทนิโจ ห่างกันประมาณ 800 เมตรเท่านั้น ใครมาเที่ยวย่านนี้พอมีเวลาก็อยากให้แวะมาลองทำเวิร์คช็อปสไตล์ญี่ปุ่นแบบนี้กัน

จริงๆที่ร้านนี้มีเวิร์คช็อป 3 ประเภทให้เลือกทำคือ
・เวิร์คช็อปทำลายบนผ้าแบบ Kyo-Yuzen (Kyo-Yuzen Dyeing Workshops)
・ศิลปะการห่อสิ่งของด้วยผ้า (Furoshiki Wrapping Workshops)
・และการทำตะเกียบพร้อมทำลวดลายบนซองใส่ตะเกียบแบบ Kyo-yuzen (Chopsticks Making &Case Dyeing Workshop)

ซึ่งเราได้ไปลองทำเวิร์คช็อปทำลายบนผ้าแบบ Kyo-Yuzen มา เนื่องจากเป็นสิ่งที่มีชื่อที่สุดของที่นี่ ก่อนจะไปเวิร์คช็อปจะต้องลงทะเบียนจองวันเวลาก่อนผ่านทางเว็บไซต์ของทางร้าน ที่นี่

ภายในร้านจะแบ่งเป็นโซนขายของด้านหน้า ด้านหลังจะเป็นส่วนของการทำเวิร์คช็อป ซึ่งร้านนี้ได้มีการปรับรูปแบบของการทำ Kyo-Yuzen สมัยก่อนให้ทันสมัยขึ้นโดยการให้มีการเพ้นท์ใส่ชิ้นงานอื่นๆนอกจากผ้ากิโมโนอย่างเดียว เช่น เสื้อยืด ผ้าเช็ดหน้า ป้ายแขวนประดับบ้าน และมีการเพิ่มลวดลายที่ทันสมัยเข้าไปมากขึ้นกว่าสมัยก่อน

พอเข้าไปถึงพนักงานก็อธิบายให้ฟังว่าให้เราเลือกลวดลายที่ชอบกี่ลายก็ได้ และชิ้นงานที่เราจะเพ้นท์ลงไป ซึ่งเขามีให้เลือกหลากหลายแบบมาก ราคาก็จะต่างกันไป เช่น ผ้าเช็ดหน้า 1,300 เยน สมุดโน้ต/แก้วน้ำ/พัด/กระเป๋า 2,200 เยน เสื้อยืด 2,700 เยน ซึ่งเราเลือกทำเป็นกระเป๋าผ้า ราคา 1,800 เยน ซึ่งชิ้นงานที่เราเลือกมาเพ้นท์ตอนแรกจะเป็นสีขาวล้วนเลย ดังนั้นเราจะสามารถครีเอทลวดลายได้เต็มที่ ว่าอยากใช้ลายไหนผสมกับลายไหน อยากได้ลายเล็กลายใหญ่ก็เลือกจากแบบได้เองเลย

ลวดลายของทางร้านมีให้เลือกหลายหมวดหมู่มากเช่น ดอกไม้ ใบไม้ สัตว์ สถานที่ท่องเที่ยว ตัวการ์ตูน หรือลายคลาสสิคสไตล์ญี่ปุ่นอย่างลายไมโกะ ลายขนมวากาชิ ลายบ้านทรงญี่ปุ่นก็มีให้เลือกกว่า 100 แบบ อย่างในภาพเป็นลายที่เราเลือกมาทำ คือเป็นลายนก ดอกซากุระ ใบเมเปิ้ล และขนมวากาชิ

เริ่มลงมือ...

เริ่มลงมือ...

บนโต๊ะจะมีสีหลักๆวางให้อยู่ 7 สี คือ แดง เหลือง เขียว น้ำเงิน ฟ้า น้ำตาล ดำ

ขั้นแรกเริ่มจากการเอาลายที่เราเลือกมา มาลองวางดูก่อนว่าจะดีไซน์ทั้งหมดให้ออกมาเป็นยังไง ซึ่งแผ่นลายที่เลือกมา 1 รูปนั้น ทางาร้านจะมี Template คู่กันให้มา 3-8 ใบแล้วแต่ความยากของลาย แต่ละแผ่นจะมีการตัดในส่วนที่ต่างกัน เพื่อให้การลงแต่ละสีไม่ทับซ้อนกันทางร้านมีเขียนหมายเลขกำกับไว้ให้ที่ Template แต่ละอันแล้วด้วยว่าให้วางแผ่นไหนลงไปก่อน เช่น ลายขนมวากาชินี้ แผ่นแรกให้ลงสีที่ตัวตัวดอกสีชมพู และ กลีบสีเขียวบางส่วน พอแผ่นถัดไป ก็จะให้ลงส่วนอื่นที่ไม่ทับกัน ค่อยๆระบายไปตามลำดับของ Template ที่ทางร้านมีให้ ค่อยๆระบายทีละแผ่นไปจนครบก็จะได้ลวดลายออกมาตามที่ต้องการ โดยการวาง Template แต่ละครั้งจะมีเทปกาวแปะไว้และมีอุปกรณ์ยึดตามมุมไว้ เพราะฉะนั้นลายที่ระบายแต่ละครั้งจะออกมาสวยงามพอดี

เทคนิคการระบายสีของการทำลวดลาย Kyo-Yuzen คือให้ใช้แปรงจุ่มสีขึ้นมาก่อนแล้วทาลงบนกระดาษทิชชู่ที่ทางร้านมีเตรียมไว้ให้ หมุนวนไปเรื่อยๆให้สีอ่อนลงจนแล้วค่อยเอามาระบายลงบน Template ที่วางลวดลายไว้ โดยถ้ายิ่งทาซ้ำๆที่เดิมมากเท่าไหร่สีก็จะเข้มขึ้น ทำให้เราสามารถใช้เทคนิคนี้ในการไล่สีได้ แม้ทางร้านจะมีสีให้แค่ 7 สีก็ตาม

หลังจากค่อยๆวาง Template ระบายไปทีละแผ่นจนครบ หน้าตาก็ออกมาเป็นประมาณนี้ เป็นลายขนมวากาชิ และกลีบซากุระที่ร่วงหล่น

ส่วนด้านหลังเราทำเป็นรูปนกเกาะอยู่บนต้นซากุระ ทั้งหมดใช้เวลาประมาณ 1 ชม.- 1 ชม. ครึ่งแล้วแต่ลวดลายและความประณีตของแต่ละคน

หลังจากที่เราทำเสร็จเรียบร้อย ทางร้านก็จะแพ็คใส่ถุงให้เราอย่างดี หลังจากทำเสร็จสิ่งที่เรารู้สึกได้ตลอดการทำลวดลายผ้าแบบ Kyo-Yuzen นั้นคือทุกคนจะนิ่งมาก และค่อนข้างมีสมาธิกับการระบายสีให้ไล่สีออกมาอย่างสวยงาม บรรยากาศในห้องก็เต็มไปด้วยผลงานหลายแบบ คนที่ชอบงานศิลปะได้มาลองแล้วต้องอินไปกับความเป็นญี่ปุ่นสายคราฟต์ จนอยากจะทำเพิ่มอีกสักชิ้นสองชิ้นแน่ๆ

ด้านนอกก็จะเต็มไปด้วยผ้าลวดลายสวยๆสไตล์ญี่ปุ่นให้คนที่ชื่นชอบได้ช็อปกลับไป มีทั้งผ้าเช็ดหน้า กระเป๋าผ้า ที่ใส่โทรศัพท์

วิธีเดินทาง

วิธีเดินทาง

จากสถานีเกียวโต วิธีที่ถูกที่สุด คือนั่งรถบัสสาย 26, 28 หรือ 206 จากจุดขึ้นรถบัสหน้าสถานีเพียงต่อเดียว ราคา 230 เยน ลงที่ป้าย Shijo-Omiya Bus Stop เดินต่ออีกประมาณ 15 นาทีก็ถึงเลย

รายละเอียดเพิ่มเติม ที่นี่

- www.marumasu-nishimuraya.co.jp (อังกฤษ)

know-before-you-go