ออนเซ็น (Onsen) ก็คือบ่อน้ำพุร้อนธรรมชาติ ที่เกิดขึ้นเนื่องจากประเทศญี่ปุ่นมีแหล่งความร้อนใต้โลกอย่างเช่นภูเขาไฟที่ยังไม่ดับเป็นจำนวนมาก จึงมีน้ำร้อนผุดขึ้นมาตามแหล่งน้ำร้อนธรรมชาติ และน้ำพุร้อนเหล่านั้นก็มีคุณสมบัติพิเศษหลากหลายแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับแร่ธาตุในน้ำ โดยส่วนใหญ่จะช่วยบรรเทาอาการของโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ รวมถึงคุณประโยชน์ในด้านความงามสำหรับผิวพรรณ ด้วยเหตุผลที่กล่าวมานี้ ชาวญี่ปุ่นจึงชื่นชอบการอาบน้ำพุร้อนจนเรียกได้ว่ากลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต

นอกจากนี้ทางญี่ปุ่นก็มีการพัฒนาแหล่งออนเซ็นที่มีอยู่ให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจสำหรับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติด้วยและก็ได้รับความนิยมมากไม่แพ้กิจกรรมท่องเที่ยวรูปแบบอื่นๆ

แต่ถ้าใครไม่เคยแช่ออนเซ็นหรืออาบน้ำร่วมกับผู้อื่น หากรู้สึกว่าไม่สะดวก ในที่พักแบบเรียวกังบางแห่งก็จะมีบริการ “คาชิคิริ” (Kashikiri) หรือ “คาโซคุบุโระ” (Kazokuburo) บ่ออาบน้ำแบบส่วนตัวหรือครอบครัว แต่บ่ออาบน้ำส่วนตัวตามเรียวกังก็มักจะมีจำกัดและมีราคาค่อนข้างสูง อีกทั้งต้องจองล่วงหน้าด้วย

ปกติแล้วตามแหล่งออนเซ็นทุกแห่งก็จะมีชุดยูกาตะไว้บริการ ดังนั้นให้สวมชุดยูกาตะพร้อมเตรียมผ้าขนหนู แล้วเมื่อไปถึงห้องแต่งตัวจะมีล็อกเกอร์สำหรับเก็บของ (แต่ถ้าเป็นไปได้ก็ไม่ควรนำของมีค่าติดตัวมา) จากนั้นถอดชุดยูกาตะไว้ในตะกร้าที่จัดไว้ ชำระล้างร่างกายโดยใช้สบู่และแชมพูที่ทางเรียวกังเตรียมไว้ให้ เป็นการทำความสะอาดร่างกายก่อนค่อยลงไปแช่ในบ่อน้ำร้อนในสภาพตัวเปล่าไม่สวมอะไรเลย (แต่ออนเซ็นส่วนใหญ่เป็นบ่อรวมแบบแยกชาย-หญิง จึงไม่ต้องอาย)

การลงไปในบ่อออนเซ็นที่มีอุณหภูมิสูงตั้งแต่ 40 องศาเซลเซียสขึ้นไป ไม่ควรรีบลงไปทีเดียวทั้งตัว แต่ให้นั่งแช่โดยเอาเฉพาะส่วนขาลงไปก่อนเพื่อให้ร่างกายค่อยๆปรับสภาพเข้ากับอุณหภูมิ จากนั้นจึงค่อยๆหย่อนตัวลงในน้ำเพื่อให้ร่างกายช่วงล่างปรับตัวจนกระทั่งรู้สึกชินแล้วถึงแช่ลงไปทั้งตัว ถึงตอนนี่ก็จะรู้สึกได้ถึงความสบายผ่อนคลายกล้ามเนื้อจากความเมื่อยล้าได้เป็นอย่างดี

หากเป็นเรียวกังในเมืองออนเซ็นแถบภูเขาหรือในป่า บ่ออาบน้ำก็จะตั้งอยู่แบบเปิดโล่งกลางธรรมชาติ ซึ่งบางแห่งเป็นน้ำแร่ธรรมชาติจริงๆทำให้มีกลิ่นกำมะถันหรือกลิ่นแร่ธาตุอื่นๆ เมื่อแช่น้ำเสร็จแล้วจึงต้องล้างตัวด้วยน้ำประปาสะอาดอีกครั้ง และก่อนกลับไปห้องแต่งตัวควรใช้ผ้าเช็ดตัวผืนเล็กเช็ดตัวก่อนแล้วจึงสวมชุดยูกาตะ ในส่วนของผ้าเช็ดตัวที่เปียกและไม่ต้องการใช้แล้ว ให้ทิ้งลงถังที่วางอยู่ในห้องแต่งตัวได้เลย

1. ก่อนจะลงแช่ไปแช่ในบ่อออนเซ็นต้องล้างตัวด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำร้อนก่อนทุกครั้ง ไม่เพียงแต่เป็นการชำระล้างสิ่งสกปรกออกจากร่างกายก่อนลงไปแช่ในบ่อร่วมกับผู้อื่น แต่ยังเป็นการช่วยเตรียมพร้อมในการปรับสภาพอุณหภูมิของร่างกายอีกด้วย

2. ห้ามสวมชุดว่ายน้ำหรือพันผ้าเช็ดตัวลงไปในบ่อออนเซ็นอย่างเด็ดขาด ไม่ว่าจะเป็นบ่อออนเซ็นรวมหรือบ่อออนเซ็นแบบส่วนตัวก็ตาม สิ่งที่สามารถนำติดตัวไปได้มีแค่ผ้าขนหนูผืนเล็กๆ ผืนเดียวเท่านั้น

3. ผู้ที่มีรอยสักห้ามลงไปแช่ในบ่อออนเซ็น ซึ่งกฎข้อนี้ถือเป็นธรรมเนียมทั่วไปในญี่ปุ่นที่ต้องปฏิบัติตามไม่ว่าจะเป็นชาวญี่ปุ่นเองหรือนักท่องเที่ยวต่างชาติ

4. ถ้าไว้ผมยาว ไม่ว่าจะเป็นชายหรือหญิงควรรวบผมให้เรียบร้อยก่อนลงแช่ในบ่อออนเซ็น ทางที่ดีควรสระผมก่อนลงสระก็จะดีมาก เพราะเส้นผมของแต่ละคนนั้นมีสิ่งสกปรกและฝุ่นเกาะติดอยู่เป็นปกติ จึงต้องระวังให้เส้นผมตกลงไปในบ่อน้อยที่สุด

5. ผ้าขนหนูผืนเล็กที่สามารถนำติดตัวเข้าไปในบ่อออนเซ็นได้ ต้องระมัดระวังไม่ควรจุ่มหรือทำตกลงไปในบ่อ เพื่อเป็นการป้องกันฝุ่นละอองเล็กๆที่เกาะอยู่บนผ้าขนหนู ส่วนใหญ่จะใช้ผ้าขนหนูวางแปะไว้บนศีรษะซึ่งสามารถช่วยบรรเทาอาการวิงเวียนขณะแช่น้ำร้อนได้

6. ไม่คุยส่งเสียงดังรบกวนผู้อื่นขณะแช่ออนเซ็น โดยเฉพาะเมื่อมาเป็นกลุ่ม เพราะการแช่ออนเซ็นเป็นการพักผ่อนร่างกายอย่างหนึ่ง บางคนก็ต้องการมาพักผ่อนโดยเฉพาะ จึงต้องการความเงียบสงบมากกว่าได้ยินเสียงพูดคุยตลอดเวลา

7. ระหว่างที่กำลังแช่อยู่ในบ่อออนเซ็นห้ามถูตัวเป็นอันขาด เพราะอาจทำให้สิ่งสกปรกที่เกาะอยู่ตามร่างกายร่วงลงไปในบ่อน้ำร้อนได้ อีกทั้งเป็นการใช้บ่อร่วมกับผู้อื่นจึงต้องให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มากๆ

8. เมื่อแช่ออนเซ็นเสร็จแล้วเวลาขึ้นจากบ่อให้ระวังอย่าให้น้ำกระเด็นไปโดนผู้อื่น และก่อนจะกลับเข้าห้องแต่งตัวต้องเช็ดตัวให้เรียบร้อยแล้วค่อยเดินไป ไม่ควรเดินเข้าห้องแต่งตัวขณะที่ตัวยังเปียกโชก

9. ห้ามถ่ายรูปในบริเวณบ่อออนเซ็น ถึงแม้ว่าหลายๆแห่งจะมีบรรยากาศหรือทิวทัศน์ที่สวยงาม ซึ่งหลายคนก็อาจจะอยากเก็บบรรยากาศแต่การถ่ายรูปในบ่อออนเซ็นนั้นถือเป็นกฏต้องห้ามที่ทุกคนควรปฏิบัติตาม (แต่มีออนเซ็นในเรียวกังบางแห่งที่ให้ถ่ายรูปได้ ขึ้นอยู่กับกฎของสถานที่นั้น)

10. หลังจากแช่ออนเซ็นแล้ว ควรพักผ่อนและดื่มน้ำมากๆ ข้อแนะนำอีกอย่างคือ ไม่ควรแช่ออนเซ็นเกินกว่าวันละ 3 ครั้ง เพราะอาจจะเป็นสาเหตุทำให้มีอาการวิงเวียนศีรษะจนถึงขั้นเป็นลมได้

ทั้งหมดนี้ก็คือสิ่งที่ควรทราบเกี่ยวกับการใช้บริการบ่อน้ำร้อนออนเซ็นในญี่ปุ่นทุกๆแห่ง ซึ่งในภาพรวมก็ถือเป็นมารยาททั่วไปของการใช้บ่อออนเซ็นร่วมกับผู้อื่น ดังนั้นถ้าหากมีโอกาสได้ไปสัมผัสประสบการณ์แช่ออนเซ็นที่ญี่ปุ่น การเรียนรู้และปฏิบัติตามกฎ กติกาและมารยาทในฐานะนักท่องเที่ยวที่ดีก็จะทำให้เข้าถึงความแตกต่างทางวัฒนธรรม รวมทั้งได้รับความปลอดภัย เป็นผลดีต่อสุขภาพ ที่สำคัญคือไม่เสียมารยาทต่อผู้ร่วมใช้บ่อออนเซ็นอื่นๆด้วย