หน้า1
แผนที่รถไฟญี่ปุ่น
Appค้นหารถไฟญี่ปุ่น
ตารางเวลาของรถไฟญี่ปุ่น
ชั่วโมงเร่งด่วนของรถไฟญี่ปุ่นคือกี่โมง
รถไฟญี่ปุ่นหมดกี่โมง

หน้า2
รถไฟญี่ปุ่นมีกี่ประเภท

หน้า3
รวมพาสของรถไฟญี่ปุ่นเช่น JR Pass
JR Pass และตั๋วอื่นๆที่ใช้ได้เป็นบริเวณกว้าง
ตั๋ว 1-day ในแต่ละเมือง

รวมแผนที่รถไฟญี่ปุ่นจากภูมิภาคและจังหวัดต่างๆ สามารถดาวน์โหลดเก็บไว้ได้

JR East Area Map ของโตเกียวและจังหวัดใกล้เคียง
Tokyo Metro รถไฟใต้ดินของโตเกียว
JR, Tokyo Metro, Toei รถไฟเจ้าใหญ่ทั้งหมดในกรุงโตเกียวรวมในแผนที่เดียว

JR Hokkaido Area Map
รถไฟใต้ดินของเมืองซัปโปโร

รถไฟใต้ดินของนาโกย่า
นาโกย่า Meitetsu

JR West Kansai Area Map
แผนที่ภายในโอซาก้า
แผนที่ภายในเกียวโต

JR Kyushu Area Map
รถไฟใต้ดินฟุกุโอกะ

แค่รู้ชื่อสถานีต้นทางและปลายทางก็สามารถใช้แอพพวกนี้หาเส้นทางและวิธีต่อรถได้ครับ

Hyperdia เป็นเจ้าแรกที่ทำภาษาอังกฤษ และได้รับความนิยมมากที่สุดเนื่องจากมีฟังชั่นที่สามารถค้นหาเส้นทางที่ใช้ JR PASS โดยเฉพาะได้ง่ายๆ

Jorudan เป็นอีกเจ้าหนึ่งที่ทำแอพเป็นภาษาอังกฤษ สวย เข้าใจง่าย

Google Map ก็เป็นอีกเจ้าหนึ่งที่ใช้การได้ไม่ยาก เพียงค้นหาโดยชื่อสถานีต้นทางปลายทาง แต่โดยส่วนตัวผมแนะนำให้ใช้แอพสำหรับค้นหาเส้นทางโดยเฉพาะมากกว่าครับ เพราะมีฟังชั่นอื่นๆที่มีประโยชน์ติดมาด้วย เช่นตารางเวลา แผนที่ภายในสถานี

เป็นคำถามที่ยากมาก เพราะแต่ละสถานี แต่ละสายก็ไม่เหมือนกัน
App ค้นหารถไฟที่มีภาษาอังกฤษรองรับอย่าง Jorudan สามารถใช้หารถไฟเที่ยวสุดท้ายได้ เพียงใส่สถานีต้นทางและปลายทาง และก่อนกดค้นหาให้ตั้งค่าว่า Last Train ก็จะแสดงรถไฟคันสุดท้ายในเส้นทางนั้นๆให้ดู

สำหรับความยากของการต้นหารถไฟคันสุดท้ายก็คือ ถึงจะเริ่มจากสถานีต้นทางที่เดียวกัน แต่ถ้าปลายทางไม่เหมือนกัน คำตอบก็จะไม่เหมือนกัน

ตัวอย่าง
รถไฟสาย Tokaido Main Line คันสุดท้ายที่ออกจากสถานีโตเกียวคือคันที่ออก 23.54 น.
หากต้องการนั่งจากโตเกียวไปโยโกฮาม่า (Yokohama Station) สามารถขึ้นคัน 23.54 น. นี้ได้
แต่หากต้องการไปอาตามิ (Atami Station) ละก็คันที่ออก 23.54 น.ไปไม่ได้! ต้องนั่งคันที่ออก 22.52 น. ซึ่งออกเร็วกว่าถึงหนึ่งชั่วโมง! แม้ว่าจะเป็นรถไฟสาย Tokaido Main Line เหมือนกันก็ตาม
เหตุผลก็เป็นเพราะรถคันที่ออก 23.54 น. ไปไม่ถึงสถานีAtamiซึ่งอยู่ไกลกว่าYokohamaนั่นเอง

คำว่า "รถไฟคันสุดท้าย" นั้นไม่ได้หมายถึงคันสุดท้ายที่ออกจากสถานี แต่หมายถึงคันสุดท้ายที่พาเราไปถึงที่หมายได้ ตรงนี้เป็นอะไรที่เข้าใจผิดกันบ่อยและต้องระวังให้ดี

รถไฟขบวนสุดท้ายอาจไม่ใช่เรื่องที่เข้าใจง่ายนัก แต่หากขึ้นเป็น จะสามารถเพิ่มเวลาเที่ยวให้เราได้อีกเยอะ
แต่หากยังไม่มั่นใจฝีมือการต่อรถของตัวเองละก็ กลับเร็วๆไปนอนพักแล้วออกมาเที่ยวเช้า ก็สนุกไปอีกแบบครับ

ชั่วโมงเร่งด่วนนั้นแตกต่างกันไปแล้วแต่สถานที่ สายรถไฟ วันของสัปดาห์ เป็นต้น
แต่สำหรับในเมือง มักจะคิดกันง่ายๆว่าตอนเช้า 7-9โมง และตอนเย็น 5โมง-2ทุ่ม เพราะเป็นเวลาเดินทางไปกลับของนักเรียนและคนทำงานส่วนใหญ่

แต่ชั่วโมงเร่งด่วนก็ไม่ได้จริงเสมอไปสำหรับทุกสาย ตัวอย่างเช่น หากเราพักทางตะวันตกของโตเกียว และนั่งรถไฟสาย JR Chuo Line เข้าสู่ใจกลางโตเกียวในเวลาเจ็ดโมงเช้า ก็จะแน่นแน่นอนเพราะคนญี่ปุ่นส่วนใหญ่ในชานเมืองก็กำลังเดินทางเข้ามาทำงานในใจกลางเมือง
แต่ว่า! ถ้าเราพักใจกลางเมืองโตเกียว แล้วนั่งรถไฟออกไปเที่ยวชานเมืองโตเกียว เช่นไปที่ภูเขาทาคาโอะ จุดชมใบไม้แดงชื่อดังที่สถานี Takao บนสาย JR Chuo Line ถึงจะนั่งตอนเช้าเจ็ดโมงคนก็จะไม่แแน่นมาก เพราะเป็นทิศทางที่ "ตรงกันข้าม" กับที่คนส่วนใหญ่นั่ง เป็นต้น (แต่เส้นทางนี้จะแน่นในตอนเย็นแทน เพราะคนที่ทำงานใจกลางโตเกียวนั่งรถไฟกลับบ้านในชานเมือง) มาญี่ปุ่นคราวหน้าลองใช้ความรู้นี้ให้เป็นประโยชน์ในการเลือกจองโรงแรมดูนะ

และชั่วโมงเร่งด่วนก็มักแตกต่างกันแล้วแต่สถานที่ หากเป็นภายในเมืองใหญ่ (เช่นโตเกียว โอซาก้า ฟุกุโอกะ เซ็นได ซัปโปโร)ละก็ ก็มักจะแน่นกันตามเวลานี้ละ เพราะเป็นเมืองที่ประชากรหนาแน่น มีออฟฟิศ มีห้างร้าน ที่ทำงาน โรงเรียน รวมกันอยู่เยอะ แต่หากออกไปไกลๆเมืองใหญ่ ไปในสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆที่ไม่มีออฟฟิศโรงเรียนเยอะๆเหมือนใจกลางเมืองละก็ ชั่วโมงเร่งด่วนก็อาจจะไม่มี หรือถึงมีก็จะไม่แน่นเป็นปลากระป๋อง เป็นต้น เรื่องที่นักท่องเที่ยวควรศึกษาจึงไม่ใช่ชั่วโมงเร่งด่วน แต่เป็น"ฤดูกาลที่รถแน่น" มากกว่า

ฤดูกาลเหล่านี้สามารถเดาได้คร่าวๆ จากสถานที่ท่องเที่ยวที่ "ฮิตบางฤดูกาล" เช่นรถไฟ Tohoku Shinkansen จากโตเกียวไปยังสถานี Kakunodate ที่มีซากุระสวยงามนั้น มักจะเต็มจนจองแทบไม่ได้ในช่วงที่ซากุระบาน และว่างมากในหน้าร้อน เป็นต้น

เว็บไซต์ภาษาอังกฤษที่มีตารางเวลาครบครันที่สุดคือ Jorudan ซึ่งแต่เดิมเป็นเว็บภาษาญี่ปุ่นที่คนญี่ปุ่นเองใช้คนหาตารางเวลาและเส้นทางกันเป็นปกติอยู่แล้ว และใช้ง่ายมาก มีปุ่มและข่องให้กรอกแค่ไม่กี่อันเท่านั้น เหมาะกับชาวต่างชาติมากๆครับ


*หากรู้ภาษาญี่ปุ่น
Jorudan ของภาษาญี่ปุ่นมีฟังชั่นที่ครบครันกว่า
Ekitan ก็เป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่ดีมากๆครับ
Yahoo! ก็มีแอพค้นหาเส้นทางที่คนญี่ปุ่นนิยมใช้มากที่สุดตัวนึง